به نقل از «عصر ایران»

شرط 25 سالۀ یک عصب‌شناس و یک فیلسوف؛ چه کسی برنده شد؟

تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۵۳۲۳۷

بیست و پنج سال پیش، دو استاد دانشگاه در مورد «آگاهی» شرط‌بندی کردند. کریستف کُخ، عصب‌شناس با دیوید چالمِرز فیلسوف، شرط بستند که مکانیسم‌های مغزی زیربنایی آگاهی تا سال ۲۰۲۳ کشف خواهند شد. چالمرز اینگونه فکر نمی‌کرد. 

به گزارش فرادید، وقتی آن‌ها شرط‌بندی کردند، بسیاری از دانشمندان سرگرم استفاده از فناوری تصویربرداری عصبی جدیدی بودند تا درباره آنچه که همبستگی عصبی آگاهی نامیده بودند تحقیق کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کخ در مصاحبه خود با مجله علمی سوئدی Forskning & Framsteg آن را به عنوان ردپای آگاهی در اندام مغز است تعریف کرده بود. 

کخ و چالمرز توافق کردند مجموعه‌ای از مطالعات را توسط محققان رقیب در حوزه آگاهی تهیه کنند. این محققان در آزمایش‌هایی که برای سنجش ایده‌های یکدیگر در مورد چگونگی تولید آگاهی توسط مغز طراحی شدند، همکاری می‌کنند.

نتایج اولیه برخی از این آزمایش‌ها در بیست و ششمین نشست سالانه انجمن مطالعات علمی آگاهی (ASSC) که اخیراً در دانشگاه نیویورک برگزار شد، ارائه شد، جایی که چالمرز اکنون مرکز ذهن، مغز و آگاهی آن را مدیریت می‌کند. 

دو نظریه آگاهی

این آزمایش‌ها در شش آزمایشگاه مستقل انجام شدند و به طور خاص برای آزمایش نظریه «فضای کاری جهانشمول» و نظریه «یکپارچه‌سازی اطلاعات»، دو نظریه پیشرو در مورد آگاهی، طراحی شدند. 

اساساً، این دو نظریه در نحوه توضیح مبنای عصبی آگاهی متفاوت هستند: اولی آن را در قالب مجموعه‌ای از ساختارهای مغز توضیح می‌دهد، در حالی که دومی آن را به عنوان یک تابع محاسباتی در نظر می‌گیرد. 

بر اساس نظریه اول که برنارد بارس در دهه ۱۹۸۰ آن را پیشنهاد کرد، آگاهی توسط معماری عصبی مرکزی تولید می‌شود که عمدتاً اطلاعات ناخودآگاه را پردازش می‌کند و سپس قشر جلوی مغز آن اطلاعات را به شبکه گسترده‌تری پخش می‌کند تا این که وارد هوشیاری آگاهانه شود. 

نظریه دوم که جولیو تونونی آن را پیشنهاد کرده، از این قرار است که آگاهی با ظرفیت یک سیستم برای یکپارچه‌سازی اطلاعات مطابقت دارد و زمانی که مقدار اطلاعات در حال ادغام از آستانه خاصی عبور کند، سیستم «آگاه» می‌شود. 

اما نتایج ارائه شده در جلسه ASSC نشان داد که هر دو نظریه هنوز ناقص هستند. به بیان دیگر، دانشمندان علوم اعصاب هنوز کارکرد «آگاهی» را درک نمی‌کنند. 

مشکل آسان آسان نیست

چالمرز شاید بیشتر به خاطر تمایز قائل شدن میان مشکلات «آسان» و «سخت» آگاهی شناخته‌شده باشد. مشکل آسانی که شرط‌بندی روی آن متمرکز شد، شناسایی همبستگی‌های عصبی آگاهی است اما معلوم شد مشکل آسان آنقدرها هم آسان نیست. 

آزمایش‌های تصویربرداری عصبی که برای بررسی همبستگی‌های عصبی آگاهی طراحی شده‌اند، معمولاً شامل اسکن مغز افراد حین مشاهده محرک‌های بصری می‌شود که در داخل و خارج از هوشیاری آگاهانه حرکت می‌کنند و سپس شناسایی ساختارهای مغزی که در طول این فرآیندها درگیر می‌شوند. 

این رویکرد در واقع ساختارها و مکانیسم‌های مغز را شناسایی کرد که زیربنای درک آگاهانه محرک‌های حسی هستند، اما سایر جنبه‌های مهم آگاهی را نادیده گرفت. 

همه ما می‌دانیم آگاهی به چه معناست، با وجود این، تعریف آن بسیار دشوار است. می‌توان گفت آگاه بودن نه تنها شامل آگاهی از دنیای بیرون، بلکه آگاهی از خود و رابطه خود با محیط است. 

در حالی که مغز مطمئناً نقش مهمی در ایجاد تجربیات آگاهانه ما دارد، هوشیاری از خود شامل تعاملات پیچیده بین مغز و بدن می‌شود. برای درک بهتر طیف کامل آگاهی، باید این تعاملات را در نظر بگیریم. 

مشکل (واقعا) سخت

با توجه به اینکه مشکل آسان در واقع سخت است، مشکل (واقعا) «سخت» احتمالاً برای مدت طولانی حل نشده باقی خواهد ماند و شاید هرگز حل نشود. مشکل سخت این است که چگونه فرآیندهای فیزیکی در مغز منجر به تجربه ذهنی آگاهانه می‌شوند.

مترجم: زهرا ذوالقدر

    کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: مغز عصب شناسی عصبی آگاهی مشکل آسان دو نظریه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۵۳۲۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دستور ساواک برای بازرسی از عروس امام

فرزند آیت‌الله مرتضی حائری یزدی (و نوه مؤسس حوزه علمیه قم)، عروس امام خمینی(ره) و همسر آیت‌الله سید مصطفی خمینی که همراه پدرش در تبعید بود و در تبعید شهید شد؛ هر کدام این نسبت‌های خانوادگی کافی بود تا معصومه حائری یزدی تحت نظر و مراقبت ساواک باشد. 

به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ معصومه حائری یزدی که روز پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ در ۸۶ سالگی درگذشت و پیکر ایشان روز هشتم اردیبهشت پس از تشییع در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در بقعه شیخ فضل‌الله به خاک سپرده شد. 
محل دفن ایشان از این جهت نمادین است که بقعه شیخ فضل‌الله نوری در سال‌های دور محل ملاقات امام خمینی(ره) و آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی بود که به جز همکاری در هیأت مصلحین حوزه، هر روز هنگام غروب آفتاب آنجا با هم گفت‌وگو می‌کردند.[1]

ازدواج مصطفی و معصومه در سال ۱۳۳۳، پیوند دو خاندان خمینی و حائری یزدی بود؛ این زندگی مشترک پس از ده سال با تبعید حاج مصطفی خمینی همراه پدر، وارد مرحله تازه‌ای شد و تا زمان شهادت همسر در اول آبان ۱۳۵۶، معصومه حائری بارها برای دیدارش به نجف رفت و برگشت. 
یکی از سندهایی که در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی وجود دارد (شماره پرونده ۳۹۲) ، موافقت اداره کل سوم ساواک با درخواست معصومه حائری برای صدور گذرنامه جهت مسافرت به عراق را نشان می‌دهد.
طبق این اسناد، شهربانی کل کشور در نامه‌ای محرمانه از ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور درباره تقاضای صدور پروانه خروج از کشور استعلام می‌گیرد:

«شهربانی کل کشور
تاریخ ۴۶/۶/۱۳
از شهربانی کل کشور (اداره اطلاعات)
به تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور
درباره معصومه حائری یزدی فرزند مرتضی شناسنامه ۶۹۲۳۵ قم متولد ۱۳۱۷
نامبرده بالا طی تسلیم شرحی اعلام نموده مدتی قبل برای دیدار بستگان خود از عراق به ایران مراجعت و جهت بازگشت به کشور مزبور به منظور ملحق شدن به همسرش حاج سیدمصطفی خمینی تقاضای صدور پروانه خروج نموده است. خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به انجام درخواست مشارالیها نظریه اعلام دارند. 
رئیس شهربانی کل کشور . سپهبد مبصر از طرف سرتیپ صمد پاکپور»

اداره کل امنیت داخلی ساواک در گزارشی خیلی محرمانه دستور می‌دهد که ضمن موافقت با عزیمت عروس آیت‌الله خمینی در موقع خروج او بازرسی بدنی شود:
«سازمان اطلاعات و امنیت کشور
تاریخ: ۴۶/۶/۱۹
گزارش
درباره: بانو معصومه حائری یزدی (همسر مصطفی خمینی فرزند آیت‌الله خمینی)
محترماً به عرض می‌رساند شهربانی کل کشور صلاحیت مشارالیها را جهت صدور پروانه خروج به مقصد کشور عراق از ساواک استعلام نموده است.
با توجه به اینکه همسر مشارالیها در عراق بسر می‌برد و قبلاً هم با عزیمت او موافقت گردیده در صورت تصویب ضمن موافقت با عزیمتش در موقع خروج او از مرز ضمن بازرسی وسائلش توسط بانوئی بازرسی بدنی هم انجام شود.»

در نهایت اداره کل سوم ساواک با سفر او به عراق موافقت می‌کند:
« سازمان اطلاعات و امنیت کشور
از اداره کل سوم
به مدیریت کل اداره نهم (۹۱۱)
درباره: معصومه حائری یزدی فرزند سید مرتضی
بازگشت ۹۱۱/۷۸۶۹-۴۶/۶/۱۸
عزیمت مشارالیها به کشور عراق از نظر این اداره کل بلامانع است.
مدیرکل اداره سوم. مقدم۴۶/۷/۱»

رفت‌وبرگشت همسر سیدمصطفی خمینی به ایران در سال‌های بعد هم از سوی ساواک تحت نظر بود؛ یکی در سال ۱۳۵۵ گزارش ساواک قم درباره سفر بانو خدیجه ثقفی (همسر امام) با معصومه حائری یزدی (همسر مصطفی خمینی) و نوه‌های ایشان از عراق به تهران و قم به منظور دیدار اقوام.
در این گزارش با موضوع «ورود همسر و عروس خمینی به ایران» آمده است: « روز پنجشنبه ۳۵/۴/۳ همسر خمینی به اتفاق عروسش (همسر مصطفی) و نوه‌هایش از بغداد وسیله هواپیما وارد تهران شدند. همسر خمینی به منزل پدرش رفته و چند روزی برای دیدن خویشاوندانش در تهران خواهد ماند ولی همسر مصطفی (عروس خمینی) به قم آمده و به منزل آقا مرتضی حائری وارد شده است. همسر محمدعلی موسوی که دختر آقای بنابی است و در نجف با عروس خمینی سابقه دوستی داشته در قم به ملاقات ایشان رفته بود و از قول وی نقل می‌کرد که آقای خوئی اخیراً که خواست درس شروع کند کسی را نزد آقای خمینی فرستاد و از ایشان صلاح کرد و به صلاح آقای خمینی درس را شروع کرده است لکن خود خمینی تاکنون درس شروع نکرده و از وضع آنجا بسیار ناراحت است. وی افزوده بود که وضع آخوندها در نجف فعلاً تا حدودی خوب است و افرادی که از طرفداران خمینی هستند به هیچ وجه مورد تعرض حکومت واقع نمی‌شوند بلکه از دیگران آزادتر زندگی می‌کنند ولی حوزه نجف بسیار محدود شده است و اضافه کرده بود که محمدعلی منتظری هم در نجف است و اکثراً به مسافرت می‌رود.
نظریه شنبه - نظری ندارد.
نظریه یکشنبه - مفاد گزارش صحیح است. همسر مصطفی خمینی دختر آقای مرتضی حائری است که به منطور دیدن والدین و خویشاوندانش به ایران مراجعت کرده و به قم آمده. ضمناً همسر خمینی هم دختر ثقفی است و والدینش در تهران سکونت دارند. نامبرده مسلماً پس از مدتی طبق معمول به منظور دیدن فرزندانش به قم خواهد آمد. 
نظریه دوشنبه - نظریه یکشنبه مورد تایید می‌باشد. ضمناً دو برگ فتوکپی نامه خمینی و همسرش که برای دخترشان به آدرس قم ارسال شده جهت مزید استحضار به پیوست تقدیم می‌گردد.
نظریه سه‌شنبه - مفاد گزارش خبر و نظرات داده شده مورد تائید است.»

چند ماه پس از شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی، اداره کل سوم ساواک در ۲۲ تیر ۱۳۵۷ از ساواک اراک برای تحقیق در زمینه بازگشت فرزند و همسر او به قم استعلام کرد: «طبق اطلاع نوه خمینی به نام حسین مصطفی خمینی فرزند مصطفی به اتفاق مادرش به ایران عزیمت و گویا در قم سکونت دارد. سریعاً در این زمینه تحقیقات لازم معمول نتیجه اعلام - ثابتی
گیرنده - سازمان قم جهت اقدام لازم و اعلام نتیجه»

سه ماه بعد نمایندگی ساواک در کویت در گزارشی خیلی محرمانه، منشأ تأیید نگرانی آیت‌الله شهاب‌الدین مرعشی نجفی و علمای تهران و قم از محاصره منزل امام خمینی توسط دولت عراق را «همسر مصطفی مرحوم» عنوان کرد:
«موسویان ضمن یک تماس تلفنی با شیخ فتوت در کویت به او گفته آقایان نجفی مرعشی و چند تن از علماء در تهران و قم اطلاع پیدا کرده‌اند که منزل آقا (خمینی) را دولت عراق محاصره کرده و آقایان ناراحت هستند. شما تحقیق کنید و نتیجه را به ما بگوئید. شیخ فتوت هم کوشش کرد که مستقیما با منزل خمینی تماس بگیرد ولی نتوانست و سپس به منزل پسرش مرحوم مصطفی تلفن کرد و عروس خمینی موضوع را تأیید و اضافه نمود که آقا برای نماز و زیارت به حرم می‌روند ولی خیلی از این وضع ناراحت هستند و دولت عراق تحت عنوان محافظت از آقا این کار را می‌کند اما چون اعتراض کرده‌اند قرار است تا فردا مأمورین را بردارند و لذا فردای روز بعد شیخ نامبرده تلفن کرده و متوجه شده که منزل از محاصره خارج شده است.
نظریه منبع - زمانیکه مصطفی خمینی زنده بود شیخ فتوت به لحاظ روابط و آشنایی قبلی با او از قم به منزل آنان در عراق می‌رفت و با این لحاظ عروس خمینی او را کاملا می‌شناسد و مطالبی را که می‌گوید صحت دارد.
نظریه ۱ - مفاد گزارش و نظریه منبع صحت دارد.
نظریه ۲- نظریه ۱ مورد تأیید است.»

انتهای پیام